W dzisiejszych czasach coraz częściej mówi się o chorobach przewlekłych. Są to stany niezakaźne, charakteryzujące się stosunkowo długim okresem trwania oraz powolnym rozwojem. W ich przebiegi pojawia się najczęściej nawracający ból oraz okresy niepełnosprawności, które uniemożliwiają nam prawidłowe funkcjonowanie w ciągu dnia. Takim schorzeniem jest m.in. reumatoidalne zapalenie stawów, z którym warto się lepiej zapoznać.
Czym jest reumatoidalne zapalenie stawów?
Reumatoidalne zapalenie stawów, w skrócie RZS, a inaczej gościec, to przewlekła choroba autoimmunologiczna tkanki łącznej. Oznacza to, że nasz układ odpornościowy atakuje własne, zdrowe komórki w organizmie, przez co powstaje stan zapalny, objawiający się bolesnym obrzękiem, w dotkniętych częściach ciała. Jak sama nazwa choroby mówi, dotyczy to głównie stawów – najczęściej dłoni, nadgarstków czy kolan. Wówczas wyściółka stawów ulega zapaleniu, przez co powstają uszkodzenia tkanki stawowej. Powoduje to długotrwały lub przewlekły ból, a także niestabilność czy deformację. Warto również wiedzieć, że reumatoidalne zapalenie stawów wpływa na homeostazę całego organizmu. Jak się okazuje, osoby zmagające się z tą chorobą często mają problemy w takich narządach, jak płuca, serce i oczy. Poruszając ten temat, warto zaznaczyć, że jest to choroba mająca zasięg ogólnoświatowy, a częstość występowania narasta wraz z wiekiem. Najczęściej na RZS zapadają osoby od trzydziestego do sześćdziesiątego roku życia. Niestety, może pojawić się w każdym wieku.
Jak klasyfikuje się RZS?
Choroby można klasyfikować na wiele sposobów. W tym przypadku warto w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na czas trwania choroby. Bardzo wczesny etap określany jest jako czas poniżej sześciu miesięcy, wczesny – poniżej dwudziestu czterech miesięcy, a późny powyżej dwudziestu czterech miesięcy. Kolejnym typem klasyfikacji jest rodzaj i występowanie danego typu przeciwciała. Natomiast poprzez uwzględnienie przebiegu klinicznego, reumatoidalne zapalenie stawów można podzielić na:
- typ I z samoistną remisją – wówczas organizm dobrze odpowiada na leczenie, a wraz z czasem możliwa jest remisja, czyli ustąpienie objawów choroby,
- typ II z łagodnym postępem – odpowiedź organizmu jest słabsza, samo leczenie wolniejsze, aczkolwiek pojawia się stały postęp choroby,
- typ III z progresją mimo leczenia – organizm ma ograniczoną odpowiedź na leczenie, przez co pojawia się szybka progresja odnosząca się do postępowania choroby.
Typ III klasyfikowany jest jako przebieg ciężki, kiedy to pacjent jest narażony na wysokie ryzyko niepełnosprawności i inwalidztwa. A czy można temu zapobiec? Jakie tak naprawdę są przyczyny powstawania RZS?
Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny
Tak naprawdę dokładna przyczyna powstawania reumatoidalnego zapalenia stawów nie jest nam do końca znana. Szacuje się, że dużą rolę mogą odgrywać tutaj czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Jeśli chodzi o genetyczne, to z pewnością warto zwrócić na uwarunkowania rodzinne – czyli czy w naszej rodzinie zdarzały się przypadki RZS. Do innych czynników, które z pewnością predysponują do powstania tego schorzenia, zaliczyć można:
- defekt układu odpornościowego, przez co własne komórki i tkanki postrzegane są jako “wrogie”, a efektem tego jest kierowanie wobec nich niszczących autoprzeciwciał,
- infekcje wirusowe lub bakteryjne, gdyż podejrzewa się oba te czynniki o inicjowanie odpowiedzi zapalnej,
- płeć, ponieważ statystycznie kobiety chorują o wiele częściej, niż mężczyźni.
Oczywiście w dzisiejszych czasach nie można zapomnieć o kwestiach związanych ze stylem życia oraz ogólnie pojętymi uzależnieniami. Jak się okazuje, zarówno palenie papierosów, jak i stres zwiększają ryzyko zachorowania. Wiemy już, jakie są przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów, jednak jak się ono objawia?
Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy
Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba, której nie można lekceważyć. Jednak, jeśli się już pojawia, to ciężko pomylić ją z czymś tak banalnym, jak uraz czy zmęczenie. Wynika to z faktu, iż RZS charakteryzuje się nieswoistym, symetrycznym zapaleniem stawów. Oznacza to, że choroba atakuje te same miejsca po obu stronach ciała, stopniowo prowadząc do ich zniekształcenia, przykurczów, a nawet destrukcji. W wyniku samej choroby dochodzi również do niszczenia przylegających do stawu struktur, takich jak chrząstki, kości, więzadła czy ścięgna, co często jest przyczyna niepełnosprawności. Pojawia się również ból i sztywność stawu, które zaraz po obudzeniu są niezwykle uciążliwe. Zwykle łagodnieją po mniej więcej godzinie. Oprócz tego nie można zapominać o tkliwości na ucisk, obrzęku, wysięku czy ograniczonej ruchomości. Jednak jak wcześniej wspomniano, choroba ta oddziałuje na cały organizm, przez co możemy również spodziewać się spadku masy ciała, niedokrwistości czy układowego zapalenia naczyń. W wielu przypadkach rozwija się zespół suchości wywołanej zapaleniem spojówki, a nawet guzki reumatoidalne.
Reumatoidalne zapalenie stawów – leczenie
Poprzez szybkie zdiagnozowanie choroby możemy przystąpić do leczenia, które w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów ma na celu zminimalizowanie rozprzestrzeniania się choroby na inne układy i narządy. Jest to terapia złożona, składająca się z kilku segmentów, w tym:
- farmakoterapii – obejmuje ona stosowanie różnych grup leków, w tym niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy czy leki modyfikujące przebieg choroby,
- fizykoterapii – uwzględnia się tutaj m.in. krioterapię czy masaże,
- kinezyterapii – obejmuje ona ćwiczenia zwiększające zakres ruchu, wzmacniające mięśnie oraz ogólnie poprawiające wydolność.
Oprócz tego, w celu poprawy komfortu życia, warto zadbać o wygodne miejsce do spania. Zapewnić je może materac ortopedyczny, który odpowiada za zdrowy sen użytkownika.
Reumatoidalne zapalenie stawów to charakterystyczna choroba, która prowadzi do licznego zespołu objawów, które z czasem ulegają nasileniu. U osób, które zlekceważyły objawy lub nie chciały się leczyć może dojść do trwałego kalectwa, zatem warto już dziś zdobyć wiedzę na temat RZS. Kto wie, może w przyszłości pomożemy sobie lub osobom nam bliskim?